مروری کوتاه بر تکنولوژیهای خورشیدی موجود دنیا
در زیر نگاهی اجمالی بر تکنولوژی های خورشیدی موجود دنیا خواهیم انداخت:
نیروگاه های حرارتی پارابولیک که قریب بیست سال از تکنولوژی آن سپری شده و نسل جدید
آن یعنی نیروگاه های هلیواستات مانند آنچه از چند سال پیش در اسپانیا و آمریکا راه
افتاده اند، هنوز هم یکی از بهترین تکنولوژی های دنیا به حساب می آیند. این
نیروگاهها نزدیک به ۲۵ درصد بازده الکتریکی دارند و علاوه بر هزینه های بالای
نگهداری ناشی از استفاده از توربینهای بخار استرلینگ، از حرارت تولید شده توربین
هایشان هیچ استفاده ای نمی کنند. همچنین، برای تولید کمتراز ده مگاوات، صرفه
اقتصادی نداشته و اجرای آنها سالها طول می کشد. مرکز تحقیقات فطروسی در مورد این
نیروگاه ها تحقیقات مفصلی انجام داده است.
نیروگاه های حرارتی توزیع شده استرلینگ که از اوایل سال ۲۰۱۱ به بازار وارد شده اند
نیز یکی از برترین تکنولوژی های موجود محسوب می شوند. آنها هم قریب ۲۵ درصد
راندمان الکتریکی دارند ولی به دلیل استفاده از توربینهای بخار استرلینگ در کانون
دیش، از صدای زیاد و عمر کوتاهی برخوردارند. از معایب دیگر این سیستمها می توان به
قیمت غیر رقابتی آنها اشاره کرد.
سلول های فوتوولتاییک که برخی از تولید کنندگان ادعا می کنند در حرارت ۲۰ درجه
راندمان آنها را به ۱۸درصد رسانده اند درعمل با توجه به تغییرات زیاد راندمان به
نسبت تغییرات دما آنهم به شرطی که با ترکرهای دوبل همیشه روبروی خورشید نگه داشته
شوند، بیش از ۱۵درصد کارایی ندارند و این در حالیست که بدون ترکر بازده متوسط آنها
از۱۰درصد هم کمتر است. این سلولها تقریبا به سالهای پایانی عمر خود رسیده اند.
در سالهای اخیر رقابت شدیدی بین محققین در گرفته تا بتوانند مدول هایی بسازند که در
آنها بجای استفاده از سطح زیادی ویفر با بازده پایین، آنگونه که در سلول های
فوتوولتاییک رایج بوده، نور را بر روی ویفرهای کوچکی متمرکز کنند تا بتوانند عمق
نفوذ آن را افزایش دهند و بدین طریق امکان نفوذ نور را به لایه های مختلف ویفرهای
روی هم قرار داده شده فراهم نمایند. این تکنولوژی منجر به تولید مدولی به نام
کانسنتریتد فوتوولتاییک شده است.
هر چند در حال حاضر این سلول ها از سلول های هم توان فوتوولتاییک بسیار گرانترند
ولی از یک طرف قابلیت ارزان تر شدن سریعی دارند و از طرف دیگر بدلیل بازده
دوبرابری، برای نصب به سطحی نصف سطح لازم برای سلول های فوتوولتاییک نیازمندند. یکی
از اولین شرکتهایی که در سال ۲۰۱۱ موفق به ارائه این تکنولوژی گشته، شرکت ایزوفوتون
در پارک تکنولوژی اندلوسیا در جنوب اروپا است که اتفاقاَ مرکز تحقیقاتی شرکت
اسپانیایی بنیانگذار مرکز تحقیقات فطروسی در نزدیکی این شرکت و در همان پارک
تکنولوژی قرار دارد.
دولت اسرائیل در یک برنامه کلان تحقیقاتی وهمزمان با پژوهشهای مرکز تحقیقات فطروسی
در این زمینه، اقدام به طراحی یک سیستم نوین دیش هلیواستات نموده که می تواند نور
خورشید را پس از ششصد بار افزایش توان مستقیما بر روی ویفرهای مولتی جانکشن متمرکز
کند. هر چند بازده الکتریکی این سیستم در لحظه نوشتن این مقاله (۱۷مرداد ۱۳۹۰)
۲۰،۴۵ درصد است ولی جذابیت آن به حدی است که دولت چین را بر آن داشته که با عقد
قراردادی تعداد ۸۹۰۰ دستگاه از این دیشهای هلیواستات مولتی جانکشن را به منظور
احداث دو نیروگاه ده مگاواتی در استان گانسو و برای دو شهر جیایوگوان و چینچنگ
خریداری نماید. دولت چین در یک توافقنامه موازی متعهد شده است که در صورت موفقیت
آمیز بودن این دو پروژه نسبت به خرید مجدد دیشهای فوق برای دیگر شهرهای خود اقدام
کند.
مرکز تحقیقات فطروسی سالهاست برای رسیدن به این تکنولوژی تلاش می کند و امیدوار است
آن را با ۱٪ بازده بیشتر به مناسبت نوروز ۱۳۹۱ خورشیدی، در پارک فن آوری پردیس
رونمایی نماید.